W języku angielskim mamy 3 typy połączeń między czasownikami:
Dana forma zależy od poprzedzającego ją czasownika:
I. I want to swim. – Chcę pływać.
II. I can swim. – Potrafię pływać.
III. I like swimming. – Lubię pływać. (dosł. “Lubię pływanie.”)
I. “To swim” to klasyczny bezokolicznik.
II. “Swim” to tzw. bezokolicznik bez “to” (“bare infinitive”)
III.“Swimming” to rzeczownik odczasownikowy (“gerund”).
Inne przykłady rzeczowników odczasownikowych to: reading (czytanie), walking (chodzenie), eating (jedzenie), sleeping (spanie), cooking (gotowanie), watching (oglądanie), itd.
UWAGA!
Czasownikowa forma “-ing” to nie zawsze jest “gerund”. Może to być również imiesłów teraźniejszy (“present participle”).
Zobaczmy to na przykładzie słowa: “reading”.
reading | |
czytanie | czytając(y) |
She likes reading books. | She is reading a book. |
She puts on her glasses before reading. | Reading a newspaper, she found an interesting advertisement. |
Imiesłów teraźniejszy (a nie forma gerund) jest używany w wyrażeniach: catch/find/see/hear/watch/notice someone doing, be busy doing oraz spend/waste time/money doing, np.
He saw her standing at the door.
She doesn’t spend much time preparing her lessons.
Wracając do 3 typów połączeń, tak jak zostało to powiedziane na początku, zależą one od poszczególnych czasowników.
- I. Bezokolicznika z „to” używamy po czasownikach: used, agree, ask, decide, fail, manage, hope, learn, offer, plan, prepare, promise, refuse, seem, want i wyrażeniach: be about, turn out, can’t afford, do (my) best i innych.
Po niektórych czasownikach tj. ask, forbid, learn, teach, tell, want, show przed bezokolicznikiem użyte jest słowo typu: how, where np. She learnt how to make soup. albo zaimek osobowy: me, him etc. (lub rzeczownik):
She taught me to dance.
Mother taught her how to make soup.
- II. Bezokolicznika bez „to” używamy po:
– czasownikach posiłkowych: do (did), can (could), dare*, may (might), must, need*, shall (should), will (would) ,
– po czasownikach: feel, hear, see, watch, let, make, help* wraz z zaimkiem osobowym (me, him, etc.)
– po frazach: would rather, had better.
- III. Formy „gerund” używamy po wyrażeniach: can’t stand, can’t help, feel like, there is no point, oraz czasownikach: consider, suggest, prevent, deny, admit, avoid, practise, keep, stop, finish, forgive (i innych), a także po: enjoy, like*, love*, hate*, prefer* – wyrażając ogólne nastawienie*,np.
*I prefer going by train to driving.
*I like swimming.
ale:
I’d prefer to go by bus.
I’d like to swim .
Powyższe 2 zdania dotyczą konkretnej (bieżącej) sytuacji, stąd użycie bezokolicznika.
Forma gerund musi być użyta po przyimku, np.
after eating , before sleeping. IV. Po pewnych czasownikach możemy użyć zarówno bezokolicznika jak i formy „gerund”. W przypadku niektórych czasowników jest to dowolne, ale w przypadku innych może zmienić ich znaczenie lub jest czymś warunkowane. Takimi czasownikami są np:
● begin, start, continue, cease (przestać) to czasowniki, po których może być użyta (dowolnie) forma „gerund” lub „infinitive”.
● advise, allow, recommend. Jeśli dodamy zaimek („komu?”) to użyjemy formy „infinitive”, a jeśli nie wymienimy osoby, wówczas „gerund”, np.
He advised her to sell the car.
He advised selling the car.
● regret, remember, forget. Jeśli czynność wymieniona po tych czasownikach zdarzyła się uprzednio1, to ma formę “gerund”, a jeśli dopiero ma się zdarzyć2, wówczas ma formę “infinitive”.
Sprawdźmy jak to wygląda na przykładach. Kolejność zdarzeń oznaczmy numerkami.
Remember1 to buy2 butter. Pamiętaj, żeby kupić masło.
I don’t remember2 borrowing1 any money from you. Nie przypominam sobie, żebym pożyczał pieniądze od ciebie.
She regretted2 telling1 him about it. Żałowała, że mu o tym powiedziała.
We regret1 to inform2 you that you haven’t passed the exam. Z żalem zawiadamiamy, że nie zdał pan egzaminu.
Czasowniki zmieniające znaczenie to:
● mean:
(to) oznacza, wiąże się z – „gerund” np.
It means waiting long hours
To oznacza długie oczekiwanie.
zamierzać, chcieć – „infinitive” np.
I didn’t mean to hurt you.
Nie chciałem cię urazić.
● try:
próbować, starać się coś zrobić – „infinitive“
He tried to open the box.
Próbował otworzyć pudełko.
spróbować, wypróbować (jako metodę) – „gerund”, np.
He tried hitting with a hammer.
Spróbował stuknąć młotkiem.
SŁOWNICZEK Tłumaczenia wyrażeń wymienionych w punkcie I i III.
be about (to do)
mieć właśnie (coś zrobić)
turn out (to be)
okazać się (być)
(He) can’t afford (to buy)
nie stać (go by kupić)
do (my) best (to do)
zrobić wszystko co w mocy (aby)
feel like (sth /doing sth)
mieć ochotę na
can’t stand/bear (doing)
nie znosić, nie cierpieć
can’t help (laughing)
nie móc powstrzymać się (od śmiechu)
there’s no point
nie ma sensu
Ćwiczenie 1
Przetłumacz zdania.
- Proponuję zarezerwować bilety telefonicznie. _____________________________________________________
- George nie potrafi powstrzymać się od śmiechu, gdy Tim tańczy. _____________________________________________________
- Nie stać nas na to by pojechać na urlop zagranicę w tym roku. _____________________________________________________
- Nigdy nie zapomnę spotkania z nim tamtego popołudnia. _____________________________________________________
- Czy możecie przestać rozmawiać o nim? _____________________________________________________
Ćwiczenie 2
Przetłumacz zdania.
- Unikała patrzenia w jego stronę (na niego). _____________________________________________________
- Janek przyznał się do wzięcia tych pieniędzy. _____________________________________________________
- Pozwalają dzieciom oglądać telewizję do późna w nocy. _____________________________________________________
- Udało nam się zaoszczędzić trochę pieniędzy. _____________________________________________________
- Pokazał nam jak otworzyć butelkę bez otwieracza. _____________________________________________________
Opracowanie: Marek Czekaj
